چنانچه گفتیم، ناخودآگاه نزد یونگ از دو بخش تشکیل می شود: ناخودآگاه شخصی و ناخودآگاه جمعی.

ناخودآگاه جمعی؛ لایه عمیق تری در ناخودآگاه است که تجربه و زیست شخص در شکل گیری آن نقشی ندارد، غیر شخصی است و در میان همه آدمیان مشترک.

در اندیشه یونگ، ناخودآگاه جمعی، روح جمعی بشر است. او می گوید روان انسان نیز مانند سایر اندام ها، تاریخ تکامل خود را دارد و آثار این تکامل، در ناخودآگاه جمعی، ثبت و ضبط شده و بر فرد تاثیر می گذارد. او می گوید: "گرچه ما ابنا نوع بشر، صاحب زندگی شخصی خودمان هستیم، در حدی وسیع، نمایندگان، قربانیان و مروجین روحی جمعی هستیم که سالیان عمرش با قرن ها حساب می شود. همه عمر می توانیم بیندیشیم که به راه خود می رویم و شاید هرگز پی نبریم که در قسمت اعظم آن، نعش هایی بر صحنه تماشاخانه جهانیم.(خاطرات، رویاها، اندیشه ها)"

به بیانی دیگر، ناخودآگاه جمعی، ناخودآگاه نوع انسان در طول تاریخ است.

ناخودآگاه جمعی در اندیشه یونگ مانند یک حلقه اتصال بین انسان ها است. برای نمونه ممکن است دوست شما دچار ناراحتی باشد و شما بدون اینکه از این ناراحتی اطلاعی داشته باشید، در درون خود احساس یا نشانه هایی از این ناراحتی بیابید. بی گمان اگر این شعر مولانا را که گفته است: "چنان بسته است جان تو بجانم/ که هر چیزی که اندیشی بدانم" را برای یونگ بخوانید، او پای ناخودآگاه جمعی را وسط خواهد کشید.

ناخودآگاه جمعی از دو بخش به هم مرتبط تشکیل شده است: غرایز و کهن الگوها

1- غریزه:

غریزه در معنای عام، رهنمودی است درونی بی آنکه از کسی یا به تقلید فراگرفته شده باشد. بسیاری از اعمال و رفتارهایی که در حیوانات مشاهده می شود به غریزه نسبت داده می شود. مانند مهاجرت پرندگان یا تولید مثل آنان. در مورد انسان هم مثال معروف غریزه، مکیدن توسط نوزاد است. عمل مکیدن را کسی به نوزاد یاد نداده و گویی رهنمودی است که از همان بدو تولد در روان او موجود بوده است. همین ویژگی در مورد امور معنوی و صرفا در مورد انسان را فطرت می نامند. مانند خداشناسی، گرایش به زیبائی، آزادی، حقیقت‌جوئی یا میل به کمال.